Jaarlijks krijgen ongeveer 45.000 Nederlanders een beroerte, waarvan ongeveer 1/5 overlijdt binnen een jaar nadat ze voor het eerst zijn opgenomen in het ziekenhuis. Beroerte is de tweede doodsoorzaak bij vrouwen en de derde doodsoorzaak bij mannen in Nederland. Het is tevens de belangrijkste oorzaak van invaliditeit.
Een beroerte is te herkennen aan acute verschijnselen, zoals verlammingen in één helft (links of rechts) van het lichaam. Ook plotselinge taalproblemen, zoals langzamer of moeizamer spreken, zijn een aanwijzing voor een beroerte.
Een beroerte of CVA kan veel oorzaken hebben: een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte, suikerziekte (Diabetes) , overgewicht, hartritmestoornissen, onvoldoende lichaamsbeweging of roken. Verder zijn er erfelijke factoren die een CVA-risico opleveren.
Hoe herken je een beroerte?
De uitvalsverschijnselen bij een beroerte komen altijd plotseling opzetten.
De belangrijkste symptomen van een beroerte zijn:
- Plotseling een scheeftrekkend gezicht, een afhangende mondhoek.
- Plotseling wartaal spreken, niet meer uit woorden kunnen komen of onduidelijk praten.
- Plotseling krachtverlies of verlamming van één arm.
Minder vaak komt het volgende voor: een been wordt krachteloos, iemand ziet opeens wazig of het gezichtsveld valt aan één kant weg. Soms heeft iemand coördinatie- en/of evenwichtsstoornissen en is duizelig. Bij een hersenbloeding: plotseling zeer ernstige hoofdpijn zonder oorzaak.
Heb jij of iemand in je omgeving plotseling één of meer van deze verschijnselen? Bel direct 112! Hoe sneller met de behandeling kan worden gestart, hoe minder schade. Hoe meer tijd verloren gaat, hoe meer schade er ontstaat. Spoed is dus geboden!
Hoe voorkom je een beroerte?
Door op een gezonde manier te leven, verklein je de kans op een beroerte.
- Niet roken. Roken is erg slecht voor je bloedvaten.
- Drink niet te veel alcohol; niet meer dan 1 glas per dag en liever niet dagelijks.
- Heb je overgewicht? Probeer dan af te vallen of in ieder geval niet zwaarder te worden.
- Beweeg voldoende. Probeer ten minste een half uur per dag te bewegen. Elke kleine oefening helpt. Neem iets vaker de trap en doe boodschappen lopend of met de fiets in plaats van met de auto.
- Eet gezond en gevarieerd. Eet dagelijks voldoende groente en fruit en wees voorzichtig met zout.
- Probeer stress te voorkomen. Langdurige stress verhoogt de bloeddruk; probeer voldoende te ontspannen.
Laat minimaal 1 keer per jaar door je huisarts meten:
- Je bloeddruk. Een hoge bloeddruk is één van de belangrijkste risicofactoren voor het krijgen van een beroerte.
- Je bloedsuiker. Mensen met diabetes hebben een grotere kans op hart- en vaatziekten.
- Je cholesterolgehalte. Een verhoogd cholesterol geeft extra risico op hart- en vaatziekten
- Je hartslag. Hartfalen is één van de grote oorzaken van een beroerte. Hartritmestoornissen komen veel voor. Boezemfibrilleren is één van de meest voorkomende hartritmestoornissen. Bij boezemfibrilleren pompt je hart het bloed niet meer goed rond. Zo ontstaan bloedstolsels, die los kunnen raken. Dit heet trombose. Zo’n losgeschoten bloedstolsel kan een ader in je hersenen verstoppen, wat leidt tot een beroerte. Met boezemfibrilleren heb je vijf keer meer kans op een beroerte.