Oogarts Tjeerd de Faber heeft alles wel een keer gezien in de 20 jaar dat hij al op de Spoedeisende Hulp tijdens Oudejaarsnacht was. Van ogen die even goed uitgespoeld moeten worden tot mensen die blind raken of zelfs hun oog kwijtraken. Zelf noemt hij Nederland tijdens de jaarwisseling ‘een oorlogszone’. In twee dagen tijd lopen in Nederland 500 mensen oogletsel op. ‘Om je een beeld te geven, dat is net zoveel als bij de Amerikaanse troepen in de drie en een half jaar dat ze in Irak en Afghanistan gestationeerd waren. De Amerikaanse ambassade waarschuwt zijn burgers in Nederland zelfs voor de gevaren van Oudejaarsnacht. Wij vinden het de normaalste zaak van de wereld’.
Veel misverstanden
‘Er zijn in Nederland veel misverstanden over vuurwerk,’ zo stelt De Faber. ‘Zo denken veel mensen dat het vuurwerk in Nederland veilig is. Onzin. Dat is net zoiets als veilig gif. Dat bestaat gewoon niet. Ook denken veel mensen dat siervuurwerk veiliger is dan knalvuurwerk. Maar ruim dertig procent van het oogletsel komt door siervuurwerk. Denk aan een cakebox die niet af lijkt te gaan en dat toch doet. Maar ook kindervuurwerk van categorie 1 zoals sterretjes kan al levensgevaarlijk zijn. Ik heb een keer een jongetje van 12 jaar op de spoedeisende hulp gehad die een instructiefilm op YouTube had gevonden waarin werd uitgelegd hoe je met buskruit uit kindervuurwerk een raket kon bouwen. Het buskruit dat je uit de knallertjes haalt, is heel instabiel… als dat onverwacht ontvlamt, dan kan het goed mis gaan.’
Helft slachtoffers is omstander
‘Ook op een veilig afstandje naar vuurwerk kijken bestaat niet,’ stelt De Faber. De helft van de vuurwerkslachtoffers met oogletsel is omstander. ‘Ik heb een keer een vrouw op de Spoedeisende Hulp gehad, die blind werd door een vuurpijl die haar hal invloog toen ze de voordeur opendeed. Ze was notabene nog thuis. Zelf geen vuurwerk afsteken is dus geen garantie dat je niets overkomt. Wanneer er vuurwerk in de buurt wordt afgestoken loop je altijd risico. Daarom heb ik in de week tussen Oud en Nieuw altijd mijn vuurwerkbril op wanneer ik van mijn auto naar Het Oogziekenhuis loop.’
Veilig feest vieren
Maar hoe vier je dan veilig Oud en Nieuw? De Faber: ‘Je kunt het beste binnenblijven met de ramen gesloten. En wanneer je dan toch naar buiten gaat: houd voldoende afstand en kijk uit je doppen. Zet ook altijd een vuurwerkbril op, misschien staat het niet cool, maar je oog verliezen is pas echt niet cool. En draag je normaal een bril, zet dan toch een vuurwerkbril op. Er kan makkelijk vuurwerk via de zijkanten in je ogen komen en het gebroken glas van je bril kan grote schade aanrichten wanneer dit in je oog komt.’
Oud en nieuw: Ja, ik wil!
Hoe viert De Faber zelf eigenlijk Oud en Nieuw? Is het nog wel een feestdag als je die vooral op de spoedeisende hulp doorbrengt? ‘Ik ga elk jaar naar de vuurwerkshow bij de Erasmusbrug. Dat is 300 meter van Het Oogziekenhuis. Om kwart over twaalf ga ik, met vuurwerkbril op naar werk. Want om half 1 komen de eerste slachtoffers binnen. Desondanks is Oud en Nieuw altijd feestelijk voor me. Het is namelijk mijn trouwdag.’